Amerikanın nüfuzlu “RAND” analitik platformasında “ABŞ Azərbaycanın təhdidlərinə baxmayaraq Ermənistanın təhlükəsizliyinə təminat verə bilməz, amma kömək edə bilər” başlıqlı məqalə dərc olunub. Müəlliflər Ermənistan və Azərbaycan arasında geosiyasi vəziyyət təhlil edilir.
NOCOMMENT.az modern.az-a istinadən xəbər verir ki, məqalə 2023-cü ilin sentyabrında Qarabağda məğlubiyyətdən sonra Ermənistanın xarici siyasətindəki dəyişikliklər və sonrakı sərhəd atışmalarından bəhs edir. Müəlliflər Rusiyanın təhlükəsizlik müttəfiqi kimi qeyri-adekvat reaksiyasına görə Ermənistanın Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatında (KTMT) iştirakını dondurmaq qərarını da vurğulayırlar.
Müəlliflər məqalədə Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin tarixi kontekstini araşdırır, 1988-ci ildən 1994-cü ilə qədər davam edən müharibədən sonra regionun de-fakto müstəqilliyini elan etməsini və 2020-ci ildə İkinci Qarabağ Müharibəsinə qədər müşahidə olunan nisbi sabitliyi təsvir edir. Məqalədə Azərbaycanın hərbi cəhətdən gücləndiyi və Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin 2023-cü ildəki münaqişənin qarşısını ala bilmədiyi vurğulanır.
Məqalədə Ermənistan üçün “kirpi strategiyası” təklif edilir. Müəlliflər ABŞ administrasiyasına Ermənistana xüsusi hərbi yardım, o cümlədən qısa mənzilli hava hücumundan müdafiə sistemləri və antidron texnologiyası verməyi tövsiyə edirlər. Bundan əlavə, məqalədə Ermənistanın təhlükəsizlik aparatında institusional bacarıqların yaradılmasının və qeyri-qanuni texnologiya transferlərinin qarşısını almaq üçün Qərbin ixrac nəzarətinə riayət edilməsinin vacibliyi müzakirə olunur.
Məqalədə vurğulanır ki, Amerika Birləşmiş Ştatları və müttəfiqləri Ermənistana tam təhlükəsizlik təminatları təklif edə bilməsələr də, onlar bu ölkənin çəkindirmə imkanlarını dəstəkləyə və regional sabitliyi gücləndirə bilərlər. Müəlliflər Ermənistanın qonşu ölkələrlə mürəkkəb münasibətlərini və onun xarici siyasətində çoxtərəfli birləşmə ehtiyacını tanıyan balanslaşdırılmış yanaşmanın tərəfdarıdırlar. Şərhdə hərbi əməliyyatların yumşaldılması və Cənubi Qafqazda sülh yolu ilə nizamlanması istiqamətində işin aparılması üçün hərbi siyasətlə yanaşı dərhal siyasi fəaliyyətin vacibliyi vurğulanır.
Məqalə ilə bağlı ABŞ Dövlət Departamenti də açıqlama verib. Departamentdən “Amerikanın səsi”nə bildirilib ki, ABŞ-ın Cənubi Qafqazdakı bütün ölkələrin demokratik inkişafı, suverenliyi, müstəqilliyi və ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir.
ABŞ Dövlət Departamenti Cənubi Qafqaz xalqlarına sülh və sabitlik gətirən istənilən vicdanlı öhdəliyi alqışlayır, ancaq qeyd olunur ki, Rusiya Cənubi Qafqazda və ya başqa yerlərdə etibarlı və ya vicdanlı müttəfiq və ya tərəfdaş kimi görünə bilməz.
“Biz Rusiyanın Ukraynaya qarşı davamlı, dağıdıcı təcavüzünün, Gürcüstanın suveren ərazisinin davamlı işğalının, regionda və dünyada sabitliyi pozan hərəkətlərin şahidi olduq. Ona görə də biz Rusiyanı Cənubi Qafqazda və ya başqa yerlərdə etibarlı və ya vicdanlı müttəfiq və ya tərəfdaş kimi qəbul edə bilmərik”, – deyə cavabda bildirilir.
İrana gəlincə, Dövlət Departamenti vurğulayıb ki, ABŞ ardıcıl olaraq Cənubi Qafqaz ölkələrini İranın niyyətlərini hərtərəfli qiymətləndirməyə və İran rejimi ilə bağlı bütün əməliyyatlarda ehtiyatlı davranmağa təşviq edib.
