Qeyri-adi üz ifadəsini arxeoloqların təxminən yüz il izah edə bilmədiyi məşhur “qışqıran mumiya” qeyri-peşəkar stomatologiyanın qurbanı oldu. Bu qənaətə Qahirə Universitetinin radiologiya professoru Səhər Səlimin rəhbərlik etdiyi bir qrup misirli alim gəlib.
NOCOMMENT.az bildirir ki, bu barədə məlumat Frontiers in Medicine jurnalında dərc olunub.
Dəfn 1935-ci ildə Luksorda tapılıb . Yeni Padşahlıq dövründən (e.ə. XVI-XIII əsrlər) saray memarı Senmutun məqbərəsində yerləşirdi. Qadının mumiyalanmış cəsədi Senmutun ailə üzvləri üçün ayrıca bir yuvada taxta sarkofaqda yatırdı. O, digər mumiyalardan sanki fəryaddan və ya əzabdan sanki əyilmiş ağzı ilə seçilirdi.
Əvvəlcə mütəxəssislər bu üz ifadəsinin keyfiyyətsiz balzamlamanın nəticəsi olduğuna qərar verdilər. Nəzərə alsaq ki, Şenmut ömrünün sonlarına doğru rəğbətini itirib, beləliklə, adının dövlət sənədlərindən belə itib getməsi ehtimalı həqiqət kimi görünür.
Bu təxmin, Senmutun qohumundan çıxarılmayan daxili orqanlar tərəfindən təsdiqləndi. Beyin, ağciyər, qaraciyər, dalaq, böyrəklər öz yerində qalıb, bu da balzamlama qaydalarının pozulmasıdır. Belə şəraitdə kanonik duruşun və mimikanın pozulması ümumi münasibətin nəticəsi kimi görünürdü.
Bununla belə, müasir tədqiqatlar bildirir ki, qabaqcıl texnikalar balzamlamanın ən yüksək səviyyədə aparıldığını göstərib. Uzaqdan gətirilən bahalı materialdan (papirus bosveliyasından və qırmızı ardıc qatranından buxur) istifadə olunub və mumiyanın və daxili orqanların görünüşünün yaxşı qorunub saxlanması belə deməyə əsas verir ki, onlarla yüksək keyfiyyətli mumiyalama da etmək mümkün olub. Xurma liflərindən kvars, maqnit və albit əlavə edilmiş qara parik də ucuz iş fikrini təkzib edir.
İnfraqırmızı tədqiqat qadında yüngül artritdən başqa heç bir ciddi patologiyanın olmadığını göstərdi. Ancaq dişlərlə bağlı daha çox problemlər var idi. Onlardan bir neçəsini sağlığında itirdi, digərləri ölümündən bir qədər əvvəl çıxarıldı.
Çox güman ki, elm adamları hesab edirlər ki, şoka və ya ürək böhranına səbəb olan dişin çıxarılması idi, nəticədə ani kadavra spazmı yarandı. Əzələlər müəyyən bir vəziyyətdə uyuşur və donur, bundan sonra vəziyyəti düzəltmək artıq mümkün deyil.
Daha əvvəl bildirilmişdi ki, misirli alimlər ilk dəfə olaraq üçölçülü kompüter tomoqrafiyasından istifadə etməklə I firon Amenhotepin mumiyasının üçölçülü modelini yenidən yaradıblar.
