Liverpul Universiteti, London Kral Kolleci və Kembric Universitetinin alimləri COVID-19-un beyinə ciddi təsirlərini aşkar ediblər.
NOCOMMENT.az raşdırmanın nəticələri Nature Medicine jurnalında dərc olunub.
Alimlər müəyyən ediblər ki, COVID-19 ilə xəstəxanaya yerləşdirilən xəstələr buraxıldıqdan 12-18 ay sonra nəzarət qrupu ilə müqayisədə daha pis koqnitiv funksiya göstərirlər. Bu pisləşmə beyin həcminin azalması, həmçinin beyin zədələnməsi ilə əlaqəli zülalların səviyyəsinin artması ilə əlaqələndirilir. Məlumatlar göstərir ki, koqnitiv pozğunluq 20 illik normal qocalmaya bərabərdir.
Tədqiqat üçün 351 xəstə cəlb edilib. Onların hamısı COVID-19-dan ağır formada əziyyət çəkib və xəstəxanaya yerləşdirilməsini tələb ediblər. Onların koqnitiv balları 3000 nəzarət qrupunun göstəriciləri ilə müqayisə edilib. Koqnitiv testlərə əlavə olaraq, sinir hüceyrələrinin zədələnməsi ilə əlaqəli biomarkerlərin səviyyəsini ölçmək üçün beyin həcmini və qan testlərini qiymətləndirmək üçün maqnit rezonans görüntüləmə (MRT) istifadə edilmişdir.
Tədqiqatın nəticələri göstərdi ki, COVID-19 olan xəstələrdə xəstəxanaya yerləşdirilərkən əhəmiyyətli nevroloji ağırlaşmalar olmasa belə, koqnitiv çatışmazlıqlar müşahidə olunur. Bu onu göstərir ki, COVID-19 aşkar nevroloji diaqnozlar olmadan özbaşına koqnitiv pozulmalara səbəb ola bilər. MRT analizi, həmçinin idrak funksiyası ilə əlaqəli sahələrdə beyin həcminin azaldığını göstərdi.
Tədqiqatçılar həmçinin qeyd ediblər ki, qanda beyin zədəsi zülallarının səviyyəsinin artması beyin həcminin azalması ilə əlaqələndirilir ki, bu da COVID-19-dan sonra idrak pozğunluğunun altında yatan bioloji mexanizmləri təklif edir. Alimlər bu mexanizmlərin qrip kimi digər ağır infeksiyalarda da müşahidə oluna biləcəyini öyrənməyi planlaşdırırlar.
Tapıntılar COVID-19-un beyin və idrak funksiyasına uzunmüddətli təsirləri ilə bağlı əlavə araşdırmalara ehtiyac olduğunu vurğulayır. Xəstəliyin yüngül formalarında oxşar anormallıqların baş verə biləcəyini və post-Covid sindromu üçün effektiv terapevtik strategiyaların necə inkişaf etdiriləcəyini öyrənmək xüsusilə vacibdir.
