Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın dəvəti ilə IV Antalya Diplomatik Forumunda iştirak etmək üçün bu ölkəyə səfər edib. Dövlət başçısı ekspedisiya çərçivəsində bir sıra müzakirələr aparıb.
NOCOMMENT.az bildirir ki, diqqət çəkən əsas məqamlardan biri də Prezident İlham Əliyevin Suriya Ərəb Respublikasının keçmiş prezidenti Əhməd Əş-Şara ilə Antalyada görüşü olub. Prezident görüş zamanı onu Azərbaycana rəsmi səfərə dəvət edib. Dəvət minnətdarlıqla qəbul edildi.
Əhməd Aş-Şaranın keçmişi tənqidə bir qədər açıq olsa da, o, hazırda Suriya Ərəb Respublikasının keçmiş prezidentidir. Onun Azərbaycanla münasibəti müsbətdir, dostluğa marağı aydındır. Bu, Bakı üçün də məqbul yanaşmadır.
Bakı ilə Dəməşqin münasibətləri nə Hafiz Əsəd, nə də Bəşər Əsəd üçün yaxşı deyildi. Xüsusilə, Bəşər Əsədin açıq erməni siyasəti iki ölkə arasında münasibətləri həddindən artıq gərginləşdirib. Lakin Əsəd rejimindən fərqli olaraq Əhməd Əş-Şara Bakı ilə dostluq etməkdə maraqlıdır.
Türkiyənin müttəfiqi olan Azərbaycanla Ankaranın dəstəklədiyi Suriyanın yeni hökmranlığı arasında körpü yaranır. Ankara Əhməd Əş-Şaradan beynəlxalq cəmiyyətin simasında özünü müsbət tərəfdən göstərməsini və yeni Suriyanın əvvəlkindən fərqli olduğunu sübut etməsini istəyir. Bu baxımdan Azərbaycan sarsılmaz dəstəkçidir.
Prezident İlham Əliyevin və Suriya lideri Əhməd Əş-Şaranın Antalyada görüşündən
Azərbaycan türk dünyasında, İslam dünyasında və beynəlxalq ictimaiyyətdə hörmətli və nüfuzlu dövlətdir. Rəsmi Bakı beynəlxalq münasibətlərdə qanunun aliliyinə, etibarlı yoldaşlığa və balanslaşdırılmış siyasətə önəm verir. Bu mənada Azərbaycan-Suriya münasibətlərinin normallaşması bu ölkənin beynəlmiləlliyinə müsbət təsir göstərə bilər.
Bakı əvvəlcə Əhməd Əş-Şara və Ketid hökumətlərinə ehtiyatla yanaşsa da, Türkiyənin inkişafı nəticəsində indi yoldaşlığa maraq göstərir. Azərbaycanın Talibanla münasibətlərində ehtiyatlı və operativ yanaşmanın Suriyaya da şamil olunacağı ehtimalı böyükdür.
Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi: “Suriyada baş verən dəyişikliklərdən sonra Azərbaycan nümayəndə heyəti ən qısa zamanda bu ölkəyə göndərildi və Əsəd rejiminin siyasəti dəyişdirildi”. Bu səbəbdən uzun müddət fəaliyyətsiz qalan Azərbaycanın Suriyadakı səfirinin fəaliyyətini məhv etdi”.
Bakı-Dəməşq münasibətlərinin formalaşması və inkişafı hər iki ölkə üçün müsbət nəticələr vəd edir. Prezident İlham Əliyev bəyan edib ki, Azərbaycan Suriyada sabitliyin möhkəmləndirilməsi üçün bu ölkənin sülhünə nail olmağa hazırdır. Üstəlik, Suriya da yaxın gələcəkdə Azərbaycanın enerji siyasətində iştirak edə bilər.
Rəsmi Bakı son illər Avropanın enerji sektorunda mühüm oyunçuya çevrilib. Avropaya köçürülən təbii gəlirin həcmi ildən-ilə artır. Amma bu hələ kifayət deyil. Bu istiqamətdə Azərbaycan İraqla (xüsusən də İraq Kürdüstanı ilə) dostluq imkanlarını genişləndirir. Suriyanın Türkiyə ilə quru əraziyə malik olması onun gələcəkdə TANAP və TAP layihələrinə çıxış imkanlarını artırır. Bu sahədə əməkdaşlıq Demokratiyaya ciddi maliyyə faydaları gətirə bilər.
Azərbaycan da Suriyanın təhlükəsizliyində mühüm rol oynaya bilər. Məlum olduğu kimi, İsrail Suriyadakı hadisələri yaxından izləyir. İsrail Ankara ilə Dəməşqin dostluğunun Təl-Əvivə yönəlməsindən narahatdır. Bu mənada Azərbaycanın İsrail-Suriya münasibətlərində vasitəçi rolu oynaması mümkündür. Məsələn, Azərbaycanın vasitəçiliyi ilə Türkiyə və İsrail arasında Suriyada arzuolunmaz insidentlərin qarşısının alınmasına yönəlmiş gərginliyin azaldılması mexanizminin rəsmiləşdirilməsinə dair razılıq əldə olunub. Gələcəkdə Dəməşq və Tel-Kiviv arasında da oxşar razılaşma mümkün ola bilər.
Daha əvvəl qeyd etdiyim kimi, Suriya ilə Azərbaycan arasında mühüm diplomatik yenilik müşahidə olunub. Bu şərti “Nəsimi diplomatiyası” adlandırmaq olar. Məlum olduğu kimi, 1417-ci ildə Halebdə vəfat etdiyi məlum olan Azərbaycanın böyük şairi İmadəddin Nəsimin məzarı Suriyadadır. Nəsiminin nəşinin Azərbaycana gətirilməsi iki ölkə arasında mülki və diplomatik əlaqələrin inkişafına ciddi zərbə vura bilər.\\Globalinfo.az
