ABŞ administrasiyasının iddia etdiyi kimi, ABŞ-ın son aviazərbələri zamanı İranın nüvə obyektlərinin tamamilə məhv edilmədiyi barədə mediaya sızan xəbərlər fonunda prezident Donald Tramp çox acınacaqlı vəziyyətdədir. Ağ Ev rəhbərinin öz versiyasında israr etməkdən başqa çarəsi yoxdur.
NOCOMMENT.az xəbər v erir ki, bu barədə TASS agentliyi məlumat yayıb.
Alyansın Haaqada keçirilən sammiti çərçivəsində NATO-nun baş katibi Mark Rutte ilə görüşündə Amerika prezidenti bir daha İranın nüvə obyektlərinin ABŞ-ın zərbələri nəticəsində tamamilə məhv edildiyini və nüvə proqramının onilliklər geri çəkildiyini iddia edib. “Ona görə də, düşünmürəm ki, onlar onu bir daha yenidən işə salacaqlar” dedi. “Yuxarıdan [nüvə obyektlərinə] baxanda unutmayın ki, alov [təkcə] yerin altında olan hər şeyi deyil, həm də yerin üstündəki hər şeyi bürüyüb. Əvvəlki və sonrakı şəkillərə baxsanız, yerin üstündə olan hər şey, ağaclar, tamamilə hər şey yanıb kül olub. Məncə, bu, tamamilə məhv olub”, – Amerika lideri qeyd edib.
Eyni zamanda, o, Amerikanın zərbələrinin effektivliyini İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Yaponiyanın Xirosima və Naqasaki şəhərlərinə atılan atom bombaları ilə müqayisə edib, görünür, bununla fəxr edir.
Eyni zamanda, prezident Amerika mediasının ona qarşı daha çox düşmənçilik edən xəbərlərini tənqid edib. CNN-in iyunun 24-də mənbələrə istinadən verdiyi məlumata görə, ABŞ kəşfiyyatı Amerikanın İrana zərbələrinin onun nüvə proqramının əsas komponentlərini məhv etmədiyi qənaətindədir. ABŞ kəşfiyyatının ilkin qiymətləndirməsinə görə, hücum çox güman ki, İslam Respublikasının nüvə bombası əldə etməsini bir neçə ay gecikdirib. Ağ Ev bu qiymətləndirmələrin yanlış olduğunu bildirib.
Yeri gəlmişkən, hələ qalmaqallı sızıntıdan əvvəl Amerika Silahlara Nəzarət Assosiasiyasının rəhbəri Daryl Kimball TASS Analitik Mərkəzinə deyib ki, onun məlumatına görə, ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin İrana zərbələri onun nüvə obyektlərinə yalnız ciddi ziyan vurub, lakin onları tamamilə məhv edə bilməyib. “Bir çoxlarımızın proqnozlaşdırdığı kimi, ilkin əlamətlər təsdiqləyir ki, hətta ABŞ-ın Fordou və İranın digər əsas nüvə obyektlərini intensiv şəkildə bombalaması, İsrailin əvvəlki zərbələri ilə birlikdə, yalnız “ciddi ziyan vurdu” və bu obyektləri “dağıtmadı”, İranın nüvə proqramı və rejimin bu anda onu davam etdirmək əzmindən danışmırıq”. Kimball həmçinin ABŞ-ın hücumundan əvvəl İranın 60 faiz yüksək zənginləşdirilmiş uran və digər avadanlıq ehtiyatlarını Fordodan və ehtimal ki, İsfahandakı obyektlərdən də çıxarması faktından narahat olduğunu bildirib.
Bu arada demokratların təmsil etdiyi müxalifət İran ətrafında yaranmış vəziyyətdən maksimum yararlanmağa çalışır. Artıq Konqresdə belə səslər var ki, nüvə obyektlərinə endirilən zərbələr və ən əsası onların nəticələri ilə bağlı araşdırma aparmaq lazımdır. Administrasiya iyunun 27-nə ABŞ Konqresinin Nümayəndələr Palatasının üzvləri üçün İran və İsrail ətrafında vəziyyətlə bağlı brifinq təyin edib və orada qanunvericilərə məxfi məlumat veriləcək. Əvvəllər güman edilirdi ki, Senat və Nümayəndələr Palatası üçün ayrıca brifinqlər çərşənbə axşamı, iyunun 24-də Capitol Hilldə keçiriləcək.
ABŞ-ın İranın üç nüvə obyektinə endirdiyi zərbələrin nəticələri, eləcə də Yaxın Şərqdəki gələcək hadisələrlə bağlı qanunvericilərə aşağıdakılar məlumat verməli idilər: Milli Kəşfiyyatın direktoru Tulsi Qabbard, Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin rəisi Con Ratkliff, Birləşmiş Qərargah Rəisləri Komitəsinin sədri general Den Keyn, Dövlət Katibinin müavini Kristofer Pentaun və Birinci Deputat Pentau. Bununla belə, Ağ Ev hər iki brifinqi təxirə salmaq qərarına gəlib. Bunun DİA məlumatlarının qalmaqallı şəkildə mediaya sızması ilə bağlı olması mümkündür.
Senatın Demokratlar Partiyasının lideri Çarlz Şumer deyib: “Keçən həftə sonu İranda baş verən zərbələrin nəticələri ilə bağlı mətbuatda yayılan xəbərlər doğrudursa və mən onları təsdiqləyə bilmirəmsə, bu səbəbdən administrasiya bizim məxfi brifinqimizi son anda təxirə salıb”. Pentaqonun rəhbəri Pit Heqset artıq hərtərəfli araşdırma aparacağını vəd edib. “Əlbəttə, biz hazırda FTB ilə sızma faktını araşdırırıq, çünki bu məlumat daxili məqsədlər üçün, vurulan zərəri qiymətləndirmək üçün nəzərdə tutulub və CNN və başqaları bu, böyük uğur, böyük uğur olanda prezidentin pis görünməsi üçün onu fırlatmağa çalışırlar” dedi Pentaqon rəhbəri.
Tramp deyir ki, bəli. ABŞ hərbi kəşfiyyatı və müstəqil ekspertlər “yox” deyirlər.
Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (MAQATE) müfəttişləri İranda yoxlama apara bilərdilər, lakin onların necə deyərlər, girişi qadağandır. İran parlamentinin rəyasət heyətinin nümayəndəsi Əlirza Səliminin jurnalistlərə verdiyi məlumata görə, İslam Respublikası parlamenti bir gün əvvəl MAQATE ilə əməkdaşlığın dayandırılması haqqında qanun layihəsini dəstəkləyib. “İran İslam Respublikası ilə Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi arasında əməkdaşlığın dayandırılması ilə bağlı qanun layihəsinin ümumi konturları və təfərrüatları Məclisdə təsdiqlənib. Parlamentin qərarına əsasən, ölkənin nüvə obyektlərinin təhlükəsizliyinə və dinc nüvə fəaliyyətlərinin təhlükəsizliyinə təminat verilməyənə qədər agentliyin əməkdaşlarının yoxlama aparmaq üçün ölkəyə daxil olmaq hüququ yoxdur və bu, Milli Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən də təsdiqlənib”. ISNA agentliyi. Respublikanın hakimiyyət orqanları agentliyin İsrail və ABŞ-ın ölkədəki nüvə obyektlərinə hücumlarının qarşısını almaqdan və ya ən azı, MAQATE-nin də rəsmi nəzarəti və mühafizəsi altında olan hücumlarını pisləməkdən imtina etməsinə diqqət çəkib.
Moskva bu mövqeyə anlayışla yanaşdı. “Əlbəttə, belə bir qərar baş verən səbəbsiz hücumun birbaşa nəticəsidir, nüvə obyektlərinə tamamilə görünməmiş zərbələrin birbaşa nəticəsidir”, – Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov vurğulayıb.
Bir gün əvvəl ABŞ Nümayəndələr Palatasının üzvü (Gürcüstandan olan respublikaçı) Buddi Karter “İsrail və İran arasında atəşkəsin yaradılmasındakı tarixi rolunu nəzərə alaraq” prezident Trampı Nobel Sülh Mükafatına namizəd göstərdiyini açıqlamışdı. Bu təşəbbüs İsrailin BMT-dəki daimi nümayəndəsi Denni Danon tərəfindən dərhal dəstəklənib və jurnalistlərə deyib: “Mən prezident Trampın Nobel Sülh Mükafatına layiq olduğuna inanıram. Düşünürəm ki, liderliyinə və cəsarətli qərarına görə ona minnətdar olmalıyıq”.
Ümumiyyətlə, bu, namizədliyin çox qeyri-adi formasıdır. Yəni, Nobel Sülh Mükafatı laureatı olmaq üçün belə çıxır ki, kimisə bərk vurmalısan, sonra da onlarla barışmalısan və eyni zamanda sülhməramlı titanik səylərə görə Nobel mükafatı axtarmalısan. Tramp Hamlet üslubunda verilən ilk sualın lehinə qərar verdi: “Vurmaq, yoxsa vurmamaq?”. Amma güman etmək lazımdır ki, bu cür cəfəngiyyata gəlməyəcək. Baxmayaraq ki, Tramp Nobel mükafatını istədiyi üçün mütləq alacağına inananlar var. İran üçün deyilsə, başqa bir şey üçün.
Necə ki, sovet vaxtı zarafat edirdilər: “Sülh uğrunda elə bir mübarizə aparacağıq ki, daş ayaqda qalmasın”.
