Bir çox tibbi müayinə üsulları var ki, orqanizmə az-çox zərər verə bilər.
NOCOMMENT Medicina-ya xəbər verir ki, həkim – terapevt Maksim Maskinin sözlərinə görə, ultrasəs müayinəsindən, endoskopiyadan keçmək və ya MRT etmək lazımdır. Lakin bəzi prosedurlar var ki, orqanızmə zərərdir.
– Ultrasəs – sürətli, ağrısız və vizualdır. Ultrasəs bir səs dalğasının təsiridir, bunun sayəsində həkim orqanı dinamik olaraq “canlı” görür. Bu, xəstənin vəziyyəti haqqında maksimum məlumat əldə etməyə imkan verir. Ultrasəs tamamilə təhlükəsiz və ağrısız bir üsuldur, sağlamlığınızı izləmək üçün lazım olduqda istifadə edilə bilər.
– KT, MRT və rentgenoqrafiya, ultrasəsdən fərqli olaraq, statik diaqnostik üsullardır, yəni həkim orqanın şəklini və ya ayrı-ayrı sahələrin bir sıra şəkillərini çəkir. Rentgenoqrafiya bir neçə proyeksiyada 4-5 şəkildir, KT və MRT də bir neçə yüz. Məsələn, diaqnostik bir sıra şəkillər çəkdiyi zaman kontrast maddələrin tətbiqi ilə rentgen müayinəsi də var. Nəticədə, orqanın işini dinamikada öyrənmək mümkün olduğu görünür.
KT (kompüter tomoqrafiyası) ionlaşdırıcı radiasiyadan istifadə edən bir tədqiqatdır. Bir xəstəyə bir neçə dəfə ardıcıl olaraq müntəzəm rentgen təyin edilirsə, narahat olmağa və imtina etməyə ehtiyac yoxdur. Müasir rentgen boruları minimum radiasiya verir, ona görə də həkimin tövsiyə etdiyi qədər şəkil çəkdirmək lazımdır. Ancaq kompüter tomoqrafiyası (CT) ildə 3-4 dəfədən çox edilə bilməz, çünki bu üsulda ionlaşdırıcı şüalanma kifayət qədər yüksəkdir: 20-30 dəfə şərti rentgen şüaları ilə müqayisə edilə bilər.
Başqa bir tamamilə təhlükəsiz tədqiqat növü MRT-dir (maqnit rezonans tomoqrafiya). Bu üsul bir maqnit sahəsinin işinə əsaslanır, insanlar artıq bir maqnit sahəsində yaşayır, sadəcə olaraq cihazın içərisində bir az daha güclüdür. Bununla belə, tədqiqatın bəzi məhdudiyyətləri var. Məsələn, bir insanda kardiostimulyator quraşdırılıbsa, MRT aparıla bilməz, əks halda fəlakətli nəticələrin qarşısını almaq olmaz.
Müasir qeyri-maqnit diş implantları və ya oynaq protezləri olan insanlarda MRT üçün heç bir əks göstəriş yoxdur. Amma protezlər köhnədirsə, onda klassik metaldan istifadə olunma riski var. Buna görə də, müayinədən əvvəl həmişə hər kəsdən protezin nə vaxt qoyulduğu soruşulur.
Endoskopiya – sonunda kamera ilə çevik boru istifadə edərək qarın orqanlarının daxili müayinəsi. Bu, yalnız göstərişlərə uyğun olaraq təyin olunan bir üsuldur. Bu prosedur adətən xoşagəlməzdir, lakin təhlükəli deyil.
Belə bir araşdırma MRT, ultrasəs, KT-dən bir qədər daha çox riskə malikdir. Ən narahat endoskopiya kolonoskopiyadır, ona görə də ümumi və ya lokal anesteziya altında aparılır. Bu, tam anesteziya deyil, sadəcə dərin yuxudur ki, xəstə ağrı hiss etməsin.
Bəzi ciddi xəstəliklərdə, məsələn, mədə-bağırsaq qanaxma riski, xəstənin vəziyyətini daim nəzarətdə saxlamaq lazımdır. Buna görə də endoskopiya xəstəxanada gündə 3-4 dəfəyə qədər aparıla bilər. Belə bir prosedur sağlamlığa heç bir zərər vermir.
